Ποιο βιβλίο μας πρότεινε η εκπαιδευτικός Χριστίνα Σουλελέ; (Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας)

Ρωτήσαμε την κυρία Σουλελέ να μας απαντήσει σε μια παράγραφο: 

Οι λέξεις των βιβλίων άλλοτε και οι εικόνες τους, όταν αυτά απευθύνονται σε μικρότερες ηλικίες, έχουν τη δύναμη να τροφοδοτήσουν νοητικά, να ενισχύσουν την πνευματική καλλιέργεια και να προάγουν τη συναισθηματική νοημοσύνη.

Με βάση το γνωστικό σας αντικείμενο και το ηλικιακό κοινό που έρχεστε σε επαφή λόγω της δουλειά σας, ποιον τίτλο πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσουν τα παιδιά/οι νεαροί αναγνώστες και γιατί; 

Μας είπε:

Ο ΑΛΥΣΟΔΕΜΕΝΟΣ ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ

Ένα υπέροχο παραμύθι του Χόρχε Μπουκάι, για μικρούς αλλά και μεγάλους, που αναφέρεται στο φαινόμενο «ελέφαντας» σε ένα μεγαλόσωμο και δυνατό ζώο που κάθεται αλυσοδεμένο στο τσίρκο, ενώ θα μπορούσε με τη δύναμή του να σπάσει τα δεσμά του και να ελευθερωθεί. Ρώτησε  λοιπόν ο συγγραφέας, όταν ήταν μικρός,έναν σοφό από την Ινδία:

«Πώς γίνεται ένα ζώο τόσο δυνατό, όσο ο ελέφαντας να κάθεται αλυσοδεμένος σ’ ένα τόσο δα ξυλαράκι, καρφωμένο στην άμμο;»

Εκείνος του απάντησε πως όταν ο ελέφαντας ήταν νεογέννητος, τον είχαν δέσει σ’ ένα μικρό ξυλαράκι. Προσπάθησε να ξεφύγει αλλά δεν τα κατάφερε. Από τότε κάθε μέρα προσπαθούσε να ελευθερωθεί αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Κουράστηκε. Πίστεψε πως ήταν αδύναμος και παραδόθηκε στη μοίρα του. Δεν ξαναπροσπάθησε ακόμη κι όταν μεγάλωσε. Ο φόβος της αποτυχίας, που είχε χαραχτεί στην ελεφάντινη μνήμη του, τον σταματούσε. Αν και ήταν μεγαλόσωμος δεν έμαθε ποτέ τη δύναμή του. Και συνέχισε να ζει αλυσοδεμένος από συνήθεια και παραίτηση.

Το παραμύθι αυτό αναφέρεται στην καταπίεση, που όταν ένα άτομο υφίσταται στην παιδική του ηλικία και έχει διάρκεια, το καθιστά στην ενήλικη ζωή παθητικό και μοιρολάτρη, ανίκανο να σηκώσει ανάστημα σε όλους αυτούς που τον κακομεταχειρίζονται και τον καταπιέζουν. Πάντα οι άλλοι θα του φαίνονται πιο δυνατοί. Κάποτε σίγουρα προσπάθησε και ίσως πολλές φορές. Δεν τα κατάφερε κι έτσι πίστεψε στην αδυναμία του. Παραδόθηκε, εγκατέλειψε την προσπάθεια,  και συνέχισε  να ζει στη σιγουριά της σκλαβιάς του. Και το παραμύθι τελειώνει, με τα λόγια που ονειρεύεται να ψιθυρίσει ο συγγραφέας στο αυτί του ελέφαντα, λόγια ενθάρρυνσης, δύναμης και αισιοδοξίας:

«Ξέρεις κάτι; Εμείς, οι δυο μοιάζουμε. Νομίζεις κι εσύ ότι δεν μπορείς να κάνεις πράγματα επειδή μια φορά, κάποτε, προσπάθησες και δεν τα κατάφερες. Πρέπει να καταλάβεις ότι ο καιρός πέρασε και σήμερα είσαι πια μεγάλος και πιο δυνατός από παλιά. Αν ήθελες στ’ αλήθεια να απελευθερωθείς, είμαι σίγουρος ότι θα μπορούσες να το πετύχεις. Γιατί δεν το δοκιμάζεις;"

Το εξώφυλλο του βιβλίου και η περίληψή του.

Από τότε που ήμουν μικρός είχα μια απορία:
Πώς γίνεται ένα ζώο τόσο δυνατό όσο ο ελέφαντας του τσίρκου να κάθεται αλυσοδεμένος σ' ένα τόσο δα ξυλαράκι, καρφωμένο στην άμμο;

Ο "Αλυσοδεμένος Ελέφαντας" είναι μία από τις δημοφιλέστερες ιστορίες του Χόρχε Μπουκάι, όπου ο διάσημος αργεντινός ψυχίατρος εξηγεί -για πρώτη φορά στα πολύ μικρά παιδιά- το λόγο για τον οποίο ζούμε όπως ζούμε και τη δυνατότητά μας να αλλάξουμε, φτάνει να το θελήσουμε...

Όπως ο ελέφαντας της ιστορίας, έτσι και όλοι εμείς παραμένουμε υποσυνείδητα δεμένοι με τις ψυχολογικές μας αλυσίδες από την πιο τρυφερή μας ηλικία, τραυματίζοντας την αυτοεκτίμηση και την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό μας.

Στη φάση της ανάπτυξης, το συνεχές "ΜΗ" καταλήγει ολέθριο για την ανάγκη μας να ανακαλύψουμε και να εξερευνήσουμε τον παιδικό μας κόσμο, και φράσεις όπως: "Δεν τα κάνουμε αυτά στην οικογένειά μας", "Δεν αξίζει τον κόπο να το προσπαθήσεις", "Κανείς δεν τα κατάφερε σ' αυτό που πας να κάνεις", καταπνίγουν κάθε δημιουργική διάθεση. Πώς μπορεί κανείς να αντιδράσει;

Σε συνεργασία με τον φίλο του και διάσημο αργεντινό ζωγράφο και εικονογράφο Γκούστι, ο Μπουκάι προσαρμόζει αριστοτεχνικά την ιστορία του δημιουργώντας ένα παιδικό βιβλίο που μπορεί να προβληματίσει, να απελευθερώσει και να συγκινήσει τους πιο ευαίσθητους αναγνώστες: τα παιδιά.

Υποσημείωση: Τη στήλη επιμελείται ο Θεοφάνης Θεοφάνους και σε κάθε άρθρο επιλέγει και ζητά τη συμβολή ενός εκπαιδευτικού που αγαπά και προωθεί τη φιλαναγνωσία. Με απώτερο σκοπό να σας φέρουν πιο κοντά σε έναν ακόμη τίτλο παιδικής-εφηβικής λογοτεχνίας που δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη σας.